ဂါဇာေဒသမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ ပါလက္စတိုင္း လူမ်ိဳးေတြဟာ ေျခာက္ပတ္ၾကာဆႏၵျပမႈကို မတ္လကုန္ခါနီးမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ေအးခ်မ္းစြာဆႏၵျပမႈကို အၾကမ္းဖက္မႈမျဖစ္ေအာင္ အစၥေရးလံုၿခံဳေရးတပ္ေတြက လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾက တယ္လို႔ဆုိတယ္။ ဆႏၵျပသူ ၁၅ ဦးေသဆံုးၿပီး ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ဆႏၵျပသူေတြလည္း ဒဏ္ရာရရွိ ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ပါလက္စတိုင္းတို႔ ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပမႈကို ထိခိုက္ေစခဲ့ရတယ္။
ဂါဇာကမ္းေျမာင္ေဒသမွာေနတဲ့ ပါလက္စတိုင္းေတြက လႈံ႔ေဆာ္စည္း႐ံုးကာ ေျခာက္ ပတ္ၾကာတဲ့ ခ်ီတက္ဆႏၵျပပြဲဟာ အစၥေရးနယ္ စပ္အနီးအထိ လာေရာက္စု႐ံုးၾကမွာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုစု႐ံုးျခင္းျဖင့္ ပါလက္စတုိင္းေတြရဲ႕ ေန႔စဥ္ ခံစားေနၾကရတဲ့ဘဝကို လက္ေတြ႕က်က် ေျဖရွင္း ေပးဖို႔အတြက္ သတင္းစကားပါးဖို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့ တာလို႔ဆိုတယ္။ ပါလက္စတိုင္းေတြဟာ ဒုတိယမၻာစစ္မၿပီး မီကတည္းက သူတို႔ရဲ႕နယ္ေျမေတြကေန ႏွင္ထုတ္ ခံခဲ့ၾကရတာျဖစ္ၿပီး ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ အစၥေရးႏိုင္ငံ ေပၚထြန္းလာၿပီးတဲ့ေနာက္ ပိုၿပီးႏွင္ထုတ္ခံခဲ့ ၾကရတယ္။
ပါလက္စတိုင္းဒုကၡသည္ေတြဟာ ေဂ်ာ္ ဒန္၊ လက္ဘႏြန္နဲ႔ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံေတြမွာ သန္းနဲ႔ ခ်ီၿပီး ေရာက္ရွိေနခဲ့ၾကတယ္။ ဂါဇာေဒသကို ဟားမက္စ္စစ္ေသြးၾကြေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ ၁ဝ ႏွစ္ခန္႔က သိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဂါဇာေဒသ က အစၥေရးႏိုင္ငံထဲကို ဒံုးက်ည္ေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္ ခဲ့လို႔ စစ္ပြဲသံုးႀကိမ္ေလာက္ ျဖစ္ခဲ့ရၿပီးၿပီ။ ပါ လက္စတိုင္းလူမ်ိဳး ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသ ေက်ၾကရတဲ့အျပင္ ဂါဇာေဒသက အေျခခံအ ေဆာက္အအံုေတြလည္း ရစရာမရွိေအာင္ ပ်က္စီးခဲ့ၾကရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပါလက္စတိုင္းေတြက ဂါဇာေတာင္ ပိုင္းကေနၿပီး အစၥေရးကို ဒံုးက်ည္နဲ႔ပစ္ခတ္မႈဟာ ယခုအထိ မရပ္ေသးပါဘူး။ ေနာက္လည္း ဆက္ျဖစ္ေနဦးမယ္လို႔ ယူဆရတယ္။ ဂါဇာ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက အစၥေရးစစ္သား ေတြပစ္ခတ္လို႔ ပါလက္စတိုင္း ၁၅ ဦးေသဆံုး ၿပီး ၁၄၁၆ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့တယ္လို႔ ေၾကညာ ခဲ့တယ္။
အဲဒီေသဆံုးဒဏ္ရာရသူေတြဟာ အစၥေရး နဲ႔ နယ္ျခားၿခံစည္း႐ိုးအနီးကို ခ်ဥ္းကပ္လာသူ ေတြျဖစ္တယ္လို႔ အစၥေရးစစ္တပ္ကဆိုတယ္။ ယခုလို ရက္သတၱပတ္မ်ားစြာၾကာေအာင္ ခ်ီတက္ပြဲကို “Great March of Return ‘ေန ရပ္သို႔ျပန္ရန္ မဟာခ်ီတက္ပြဲ” ဟု အမည္ေပး ခဲ့ဲၾကတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ရက္သတၱပတ္တြင္ ပါလက္ စတိုင္းအုပ္စုကြဲမ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္ေတြစုေဝး ကာ ခ်ီတက္ပြဲျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ ဟား မက္စ္အစၥလာမၼစ္လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕နဲ႔ ပါလက္စတိုင္း သမၼတ မာမြတ္အဘတ္စ္တို႔လည္း ဒီခ်ီတက္ ပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရးမွာ ပါဝင္ခဲ့ၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အုပ္စုေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးသမားေတြ၊ အမ်ိဳး သမီးနဲ႔ ကေလးသူငယ္မ်ားအဖြဲ႕ေတြ ပါဝင္ၿပီး ခ်ီတက္ပြဲကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ခ်ီတက္ပြဲကို အစၥေရးစစ္တပ္က ၿဖိဳခြင္းခဲ့ တဲ့အေပၚမွာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢက အျပစ္တင္ခဲ့ၾကတယ္။ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရး ေကာင္စီက အစၥေရးအား ဒီကိစၥကို စစ္ေဆး မယ္လို႔ေျပာတဲ့အခါ အစၥေရးက ပယ္ခ်လိုက္ တယ္။ လက္မခံခဲ့ပါဘူး။
ဤဆႏၵျပမႈက အစၥေရးအား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သတင္းေပးပို႔ရန္ႏွင့္ ကမၻာတစ္ဝန္းလံုးကိုပါ သိရွိေစရန္ျဖစ္တယ္။ ပါလက္စတိုင္းမ်ားဟာ အမိေျမသို႔ျပန္လာရန္ အခြင့္အေရးရွိေၾကာင္း ႏွင့္ ဂါဇာေဒသအား အစၥေရးတို႔ပိတ္ဆို႔အေရး ယူမႈ အဆံုးသတ္ေပးရန္လည္း ပါဝင္ခဲ့တယ္။ ဆႏၵျပသူမ်ားက အစၥေရးၿခံစည္း႐ိုးမွ မီ တာ ၇ဝဝ အကြာ၌ စခန္းခ်ရန္ သေဘာတူ ထားခဲ့ၾကတယ္။ ပါဝင္ေသာအဖြဲ႕မ်ားက သေဘာ တူထားသည့္အတိုင္း ျဖစ္မလာဘဲ ေသာၾကာ၊ စေန၊ တနဂၤေႏြသံုးရက္စလံုး အၾကမ္းဖက္မႈသာ ျဖစ္ပြားခဲ့ရတယ္။ ေဆာ္ဒီအာေရဗီးယား အိမ္ေရွ႕မင္းသား အဗၺဒူလာက ပါလက္စတိုင္းေဒသသို႔ အစၥေရး ေရာ ပါလက္စတိုင္းမ်ားပါ လာေရာက္ေန ထိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားလိုက္တယ္။ အာ ရပ္ထိပ္သီးညီလာခံကို ေဆာ္ဒီအာေရဗီးယား ႏိုင္ငံ၌ က်င္းပတဲ့အခါ ပါလက္စတိုင္းအေရး ကို ထိပ္ဆံုးထားေဆြးေႏြးၾကလိမ့္မယ္။ ေဂ်႐ုဆလင္ကို အစၥေရးၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ အေမရိကန္က အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တာကိုလည္း အာရပ္ကမၻာက မေက်နပ္ခဲ့ၾကဘူး။ ထရန္႔အ စိုးရဟာ ပင္လယ္ေကြ႕အာရပ္ႏိုင္ငံေတြက ေဂ် ႐ုဆလင္ကိစၥကို ေထာက္ခံမႈရဖို႔ ႀကိဳးစားေန တယ္။ ျဖစ္လာစရာမရွိႏိုင္ပါဘူး။ အစၥေရးဟာ ခ်ီတက္ဆႏၵျပပြဲရဲ႕ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္ကို ႐ိုက္ခ်ိဳးလိုက္တာျဖစ္ေၾကာင္း ပါလက္စတိုင္းႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ေျပာခဲ့ ၾကတယ္။
အစၥေရးနယ္စပ္နဲ႔ မီတာ ၇ဝဝ အကြာမွာ ဆႏၵျပသမားေတြကိုကာကြယ္ဖို႔ အတားအဆီး လုပ္ရမယ္လို႔ ပါလက္စတိုင္းေတြက ေျပာခဲ့ၾကတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ဆႏၵျပပြဲမွာ ေသဆံုးသူ ၁၅ ဦးထဲ မွာ ဟားမက္စ္လက္နက္ကိုင္အုပ္စုက ငါးဦးပါဝင္တယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့တယ္။ ယခုလို ဆႏၵ ျပပြဲဟာ ဂါဇာေဒသကေန အစၥေရးကို ဒုံးက်ည္နဲ႔ ပစ္တာထက္ ပိုထိေရာက္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ေအာင္ျမင္မႈျဖစ္ေၾကာင္း ဟားမက္စ္အဖြဲ႕က ေျပာခဲ့တယ္။ ခ်ီတက္ပြဲကို ပါလက္စတိုင္းေတြ ရဲ႕ ”ေျမေန႔” (Land Day) ျဖစ္တဲ့ မတ္လ ၃ဝ ရက္မွာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ေမလ ၁၅ ရက္ေန႔ဟာ ပါလက္စတိုင္းေျမေန႔ ႏွစ္ေပါင္း (၇ဝ)ျပည့္တဲ့ေန႔လည္းျဖစ္တယ္။ အာရပ္ေတြက နကၠဘာေဒးလို႔ေခၚၾကတယ္။ အစၥေရးႏိုင္ငံကို ေၾကညာခဲ့ၿပီး ပါလက္စတိုင္းတို႔ ပ်က္စီးတဲ့ေန႔ လို႔ ေျပာခဲ့ၾကတယ္။
ပါလက္စတိုင္းေတြက ဒီေန႔မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာခ်ီတက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ိဳးအျမတ္ရရွိေအာင္ လုပ္ၾကမယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဂါဇာေဒသ အစၥေရး ၿခံစည္း႐ိုးအနီးမွာ ဆႏၵျပပြဲဆက္လုပ္ၿပီး ဂါဇာ ေဒသရဲ႕ျပႆနာေတြကိုေျဖရွင္းဖို႔ ႀကိဳးစားသြားမယ္လို႔ ဟားမက္စ္တို႔ကဆိုတယ္။ ယခုလုပ္ ရပ္ဟာ ဒံုးပ်ံနဲ႔ပစ္တာထက္ ပိုၿပီးထိေရာက္တယ္ လို႔ ဟားမက္စ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ဆိုတယ္။ ပါလက္စတိုင္းေတြဟာ ဂါဇာကေရာ အ ေနာက္ဘက္ကမ္းကပါ စုစည္းပါဝင္လာၾကကာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပခဲ့တာဟာ နည္းဗ်ဴဟာအသစ္ ျဖစ္တယ္။ ရက္ရွည္လမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပလာခဲ့လို႔ အစၥေရးကဆက္လက္ၿဖိဳခြင္းခဲ့ရင္ ကုလသမဂၢရဲ႕ေဝဖန္ျပစ္တင္မႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရ မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပါလက္စတိုင္းေတြရဲ႕ နည္းဗ်ဴ ဟာေျပာင္းလဲတိုက္ခိုက္မႈကို အစၥေရးက အထင္ ေသးၿပီးေျဖရွင္းခဲ့ရင္ အက်ိဳးရလဒ္နည္းပါးသြား လိမ့္မယ္လို႔ ေဝဖန္သံုးသပ္ တင္ျပအပ္ပါတယ္။
သီဟ
Xinhua, Reuters
Discussion about this post